Çeviride Darwin – Çeviri Tarihi – Çevirinin Geçmişi – Çeviri Yaptırma – Tercüme Yaptırma – Tercüme Yaptırma Fiyatları

Disiplinlerarası Değişimler ve Riskler: Çeviride Darwin

Montgomery’nin çalışmasının ilk kez yayımlanmasının üzerinden yaklaşık yirmi yıl geçti ve hem bilim tarihi hem de çeviri çalışmaları, sırasıyla dilbilimsel çeviri ve bilim tarihi araştırmalarında daha güvenli ve daha donanımlı hale geldi.

Disiplinlerarasılığın yakın zamandaki yükselişinin ışığında, dilbilimsel çeviri ile bilim tarihi arasındaki varsayımsal değişimin daha derinleşip derinleşmediği veya yeni ortaya çıkan bir disiplinlerarası olarak yardımcı bilim kavramının yeniden tanımlanmasına tanık olup olmadığımız sorusu ortaya çıkıyor. 

Bu soruyu, önce çeviri akademisyenlerinin bilimin çevirisini inceledikleri bir derginin özel sayısını inceleyerek ve ardından on dokuzuncu yüzyıl İngiliz doğa bilimci Charles Darwin’in eserlerinin Avrupalı ​​kabulünü ele alarak ele alıyoruz.

Bununla birlikte, dilbilimcilerin ve kültür tarihçilerinin bilim tarihini ele almak için yan yana çalıştıkları ve yavaş yavaş ortak bir yerel dil geliştirdikleri çeviri çalışmalarında disiplinlerarası gerilimi önceden tanımak yararlıdır. Bu, çeşitli disiplin perspektiflerini ve metodolojilerini savunan, hakemli, uluslararası bir çeviri çalışmaları dergisi olan The Translator’ın 2011 özel sayısında iyi bir şekilde gösterilmiştir.

“Translating Science” başlıklı özel sayı, Maeve Olohan ve Myriam Salama-Carr tarafından düzenlendi. Montgomery’nin monografisinden on yıl sonra yazan editörler, çeviri öğretimi genellikle bilimsel veya teknik çeviriyi kapsasa da, birçok çeviri akademisyeninin çalışmalarının edebi metinler üzerinde ampirik bir odaklanma sürdürdüğünü vurgulamaktadır.

Bununla birlikte, özel sayıdaki katkılar, kültürel tarihsel yaklaşımlar (burada edebi çalışmaları içerdiği varsayılmaktadır) ile dilbilimsel yaklaşımlar arasında bir yakınlaşmayı örneklemektedir. On makaleden üçü, tümü bilimsel çeviride çağdaş uygulamayla ilgili olan (belirli bir külliyatına dayalı ve doğrudan dilbilim disiplinine düşen literatüre atıfta bulunan) bir dilsel çerçeve kullanır.

Türlerin Kökeni
Türlerin Kökeni Alfa
Türlerin köken
Türlerin Kökeni Alfa Yayınları PDF
Türlerin Kökeni Ginko Bilim
Türlerin Kökeni Dorlion
Darwin in Mektupları PDF

Dördü, en geniş anlamıyla kültürel bir tarihsel araştırmayla çeşitli şekillerde bağlantılı konuları ele almak için dilsel bir çerçeve kullanır. Bunlar arasında Karen Bennett’in Portekizceden İngilizceye çağdaş bilimsel çeviride bilimsel devrimin mirasına ilişkin derinlemesine açıklamasının yanı sıra, Hala Sharkas’ın parlatmanın alımına katkıda bulunan tarihsel, eğitimsel, dilbilimsel ve pratik faktörlere ilişkin tartışması da yer alıyor. 

Kalan üç makaleden ikisi, felsefi ve psikiyatrik metinlerin belirli çevirilerini araştırmak için edebi çalışmalara dayalı bir metodoloji kullanırken, sonuncusu Montgomery’ninkine benzer bir bilim tarihi çerçevesine benziyor.

Yalnızca söylemsel düzeyde, en azından The Translator’ın bu özel sayısında, çeviri çalışmalarındaki sınırların bir ara dil oluşturmaya başlayarak geçirgen hale geldiği sonucuna varabiliriz.

Dilbilimciler, yöntemlerini bilimsel tarihsel metinlere uygulayarak, tarihsel faktörleri göz önünde bulundurarak ve bilim tarihinden ikincil literatüre atıfta bulunarak katı metodolojilerini yumuşatırlar. Kültür tarihçileri ilk olarak bilim tarihini bir konu olarak seçerler (onlar için bilimi özel bir dil olarak benimseme konusunda daha uzun bir geleneğe sahip olan dilbilimcilerden daha büyük bir adımdır) ve ayrıntılı bir metinsel ve tarihsel analiz verirler; Yakın metin okumalarında ve tarihsel bağlamsallaştırmada onlar da bilim tarihçilerine atıfta bulunurlar.

Bu çapraz referanslık, dilbilim ve kültürel tarih disiplinleri arasında uzun süredir devam eden, kurumsallaşmış bölünmede paylaşılan bir dilin önemli bir yönünü temsil eder. Aynı zamanda disiplinler arası bir açılımı temsil eder ve başka bir disipline danışıldığının yazılı kanıtıdır, bu da derginin ‘Translating Science’ sayısının okuyucusuna güven verir.

Bir dergi özel sayısı kapsamında, disiplinlerarası karşılaşmanın kapsamı ve derinliği bir dereceye kadar konuk editörler tarafından şekillendirilir. Bu tür sınırlamaların ötesinde başka bir örnek ele alalım.

Darwin’in on dokuzuncu ve yirminci yüzyıllardaki eserlerinin çevirisi, Darwin’in fikirlerinin İngilizce konuşulan dünyanın içindeki ve dışındaki biçimlendirici etkisi ve birçok çevirinin erişilebilirliği nedeniyle burada geçerli olan bilim ve çeviri tarihi arasında başka bir bağlantı noktasıdır. Darwin’in çalışmaları ve ilgili kaynakları için çevrimiçi platform, genişlemeye devam eder.

Darwin ile ilgili olarak çeviri meselesini araştıran ilk kapsamlı çalışma bilim tarihinden çıktı. Sander Gliboff’un Darwin’in düşüncesinin Almanya’daki çevirisi ve dönüşümü üzerine H. G. Bronn, Ernst Haeckel ve Alman Darwinizminin Kökenleri başlıklı mono grafiği, kısmen Darwin’in ilk çevirmeni Alman biyolog H. G. Bronn’un figürüne odaklanır.

Gliboff, Bronn’un Türlerin Kökeni Üzerine tercümesinin Britta Rupp-Eisenreich’in iddia ettiği gibi ‘Darwin’i Bronn’un kendisinin asla benimsemediği modası geçmiş görüşlere uyacak şekilde çevirmeyi’ amaçlamadığı şeklindeki önceki varsayımlara karşı çıkıyor.

Gliboff’un çalışmasına göre, Darwin’i zaman zaman biraz mutsuz eden Bronn’un çevirisinden kaynaklanan anlam değişiklikleri, İngilizce ve Alman bilimi arasındaki dilsel zorluklar ve kurumsal farklılıklarla açıklanabilir.

Montgomery gibi, Gliboff da diğer bilim tarihçilerine atıfta bulunarak araştırma sorusunu ve çeviriye incelikli yaklaşımını oluşturuyor. Bu, bilim tarihinde bilimsel bilgiyi ‘belirli yerlere, taşınabilir nesnelere, bunlarla sınırlı olmamak üzere, kitaplar ve ulusal gelenekler veya’ stiller ‘dahil, ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere bağlamaya yönelik yukarıda bahsedilen dönüşe uygundur. Gliboff’un çeviri akademisyenlerine yaptığı atıf, bilim tarihçileriyle, yani Montgomery ve Nicolaas A. Rupke ile sınırlı kalır.

Çeviri akademisyenleri de Gliboff’un monografisini görmezden gelmiş gibi görünüyor: çevrimiçi arama motoru Google Akademik aracılığıyla indekslenen 106 alıntıdan, çeviriyle doğrudan ilgili bir konuya yapılan tanımlanabilir tek referans yine başka bir bilim tarihçisi tarafından yapılmıştır. Benzer şekilde, geçtiğimiz on yıl içinde Darwin üzerine yayınlanan çeviri makaleleri ve kitap bölümleri, çoğunlukla kendi disiplin bağlamları içinde silo halinde kalmaktadır.

Bilim tarihçileri ve çeviri araştırmacıları, Darwin’in Türlerin Kökeni Üzerine ilk kez 1859’da yayınlandığı zaman, Darwin’in uluslararası ağlarının sınırları hakkında karşılık gelen bir anlatı sunma eğiliminde olduklarından, bu daha da merak uyandırıyor. 

Yakın zamandaki bilimsel kayıtlar, Darwin’in eserlerinin belirli yerlerde ve dillerde kabul edilmesini etkileyen farklı derecelerde çeviriyi araştırıyor (bu, Belçika örneğinde olduğu gibi birden fazla akademik dil geçerliyse, birkaç çeviriye göndermeyi de içerebilir).