Çeviri Tarihi Nasıl Başlar? – Çeviri Tarihi – Çevirinin Geçmişi – Çeviri Yaptırma – Tercüme Yaptırma – Tercüme Yaptırma Fiyatları

Çeviri Tarihi Nasıl Başlar?

Sosyal ya da dini tarihçiler tarafından incelenen mahkeme ifadelerinin papalık Engizisyonu görevlileri tarafından Latince’ye çevrilmiş olması önemli midir? Ya da erken modern meydanlarda vaizler tarafından verilen vaazların, yerel dillerin orijinal kod değiştirme yerine Latince olarak yazılması ve yayınlanması ne kadar önem taşır?

Bu soruların yanıtları, arşiv kaynaklarının incelenme ve yorumlanma yolları için güçlü çıkarımlara sahiptir. Metin üretimini çevreleyen maddi faktörleri ve sosyal süreçleri anlamak, tarihçilerin kaynaklarını ilk bakışta tanımlamaların ötesinde sorgulamalarını gerektirir.

Kültürel işlemlere ve bu alışverişlerde yer alan tarafların oynadıkları rollere odaklanmak, güvenilirlik (bunu kimin, hangi amaçla ve kimin için yazdığını veya ürettiğini) ve nihayetinde güven hakkında daha fazla soruya yol açar.

Tartışmamızla daha az ilgili olmayan daha geniş bir konu, tarihçinin görevinin varsayılan kapsamıdır. Tarihçinin eserlerinin basit bir şekilde toplanması ve sıralanması (kim, neyi, nerede ve ne zaman tercüme etti) olarak popüler bir anlayış olsa da, tarihçinin görevinin aynı zamanda gerçekleri yorumlamak, anlatılar oluşturmak olduğu bir geleneği miras alırız ve böylece geçmişi yeniden anlamlı kılarız.

Doğru ayrıntılar için çabalayan tarihsel çalışma türünde kesinlikle yanlış bir şey yoktur. Yine de lanse ettiğimiz kitap dizisinin daha fazlası için çaba göstermesini istiyoruz: Kimin kime ve neden güvendiğini (veya güvenmediğini) sorar sormaz, verilerin sıralamasına bir spekülasyon öğesi girer; tarihçi, çeviriye dahil olan çeşitli aracıların bakış açısından hayal gücüyle düşünmek zorundadır ve bizim çalışmamız kısmen karakterler hakkında hikayeler anlatmaya dönüşür.

Bunda, ivmemizi, bilgi konusu daha az sorunlu olmayan, artık yaşlanan Yeni Edebiyat Tarihi hareketinden alıyoruz: bir ‘çeviriyi’ tanımlamak, ‘edebi’ olanı tanımlamaktan daha kolay değildir ve yorumlama ve anlam oluşturma ihtiyacı buradan kaynaklanır.

Anlatılarımız yine de birçok edebiyat tarihindekinden daha karmaşıktır, çünkü zorunlu olarak birden fazla dil alanı söz konusudur. Burada, diğerinin bilgisini üstlenmenin epistemolojik risklerinin ampirik, düşünümsel ve tümevarımsal bir yaklaşıma yol açtığı tarihsel croisée’den bazı derslerden faydalanabiliriz – biri “çeviri” eklemek isteyebilir.

Karşılaşmaların ayrıntılarından daha büyük, anlam veren tarih yapılarına kadar bu “aşağıdan yukarıya” çalışma duygusu, aktör-ağ teorisinin yöntemleriyle de yüzeysel olarak uyumludur. Bu tür yöntemler, bir tarihsel aktörün bir başkası adına konuşmayı düşündüğü için bilginin aktarıldığı ve dönüştürüldüğü karşılaşmalara odaklanır: Belki de aktör-ağ teorisyenleri çalışmalarına ‘çeviri sosyolojisi’ diyorlar.

Herhangi bir sosyal, kültürel veya dilsel sınır varsaymak yerine, ağların izini sürmek, ötekiyle ilgili hiçbir bilginin varsayılamayacağı ve hiçbir öngörüde bulunulamayacağı bir radikal güvensizlik durumu anlamına gelir. Tarihçinin çalışması, güvenin kazanılma yollarının izini sürebildiği ölçüde, aktör-ağ yaklaşımı kesinlikle ilgi çekicidir.

Vikipedi çeviri nasıl yapılır
Rönesans döneminde çeviri
Osmanlı’da Çeviri Tarihi
Antik çağda çeviri
İlk tercüman kimdir
Sözlü çeviri tarihi
türkiye’de çeviri tarihi
Cumhuriyet dönemi çeviri faaliyetleri

Bununla birlikte, aktör-ağ teorisyenleri Michel Callon ve Bruno Latour, ‘tercümeyi’ bir aktörün aldığı ya da kendisine bahşedilmesine neden olan müzakereler, entrikalar, hesaplamalar, ikna ve şiddet eylemleri olarak tanımladıklarında, konuşma yetkisi ya da başka bir aktör ya da güç adına hareket ederseniz, eylemlerin aşırı olumsuzluğu, herhangi birinin bir çevirmene gerçekten neden güvenebileceğinin çok az takdir edilmesini sağlar.

Aktör-ağ yaklaşımı, güvensizlik geçmişlerine yol açma eğilimindedir. Aksine, güvene dikkat etmeyi öneriyoruz: insanların gerçekten çevirmenlerin başkaları adına konuşmasına izin verdiği duygular ve mantığa yer veren noktalardır.

Başka bir soru, tarihçinin görevine ilişkin anlayışımızın geri dönüşü olmayan bir şekilde kültüre bağlı olup olmadığıdır. Avrupa-Amerikan kültürleri için tarih yazımı eski Yunanistan’da doğdu: Romalı filozof ve avukat Cicero, Herodot’u (MÖ 5. yüzyıl) “tarihin babası” olarak tanımladı. Ancak eski Yunancadaki ‘tarih’ terimi, bugün Avrupa-Amerikan kültürlerinde anlaşılandan oldukça farklı bir anlama geliyordu.

Aristoteles’e göre bir tarihçi, insan ilişkileriyle ilgilenen bir yazardı. Herodot, çalışmasını, doğrulanabilir olaylar kategorisine girmeyen logolar ve efsaneler (anlatı anlatıları) içeren olarak tanımlar. Kendisini geçmişle ilgili açıklamasından sorumlu olarak sunmaz, ancak Muses’ı otorite için çağırır.

Thukydides ve Xenophon gibi diğer antik Yunan tarihçileri, ἱστορία’yı (son zamanlarda ‘araştırma’ olarak tercüme edilmesine rağmen ‘tarih’) çeşitli şekillerde yazı yoluyla bir araştırma biçimi olarak anlamışlardır.32 Dolayısıyla bu tarih anlayışı tek ve sağlam bir gelenek değildir. devam ettiğimizi varsayabiliriz.

Aslında, eski Çin tarih yazımı ile bağlantılı olabilir. Örneğin, “Çin” in ilk kapsamlı tarihini ele alalım: Sima Qian’ın Shiji (Tarihçinin Kayıtları) adlı eseri c. Han hanedanlığı döneminde MÖ 90. Avrupa-Amerikalı çevirmenler ve akademisyenler, Shiji’yi “kayıtlar”, “anılar” veya “yıllıklar” olarak tanımladılar. Yazarı Sima Qian, “Büyük Katip, Büyük Tarihçi veya Büyük Tarihçi” olarak sunulur.

Shiji, yıllıklar, kronolojik tablolar, hazineler, kalıtsal evler ve biyografiler olarak adlandırılabilecek beş ayrı bölüm içerir. Antik Yunan tarihçiliğinde yazar, okuyucuyu anlatının doğruluğu ve güvenilirliği ve “yargılarının güvenilirliği” konusunda ikna etmeye çalışırken, Shiji’de metinde ön plana çıkan hiçbir otorite konumu yoktur.

Bileşik yapısından da anlaşılacağı gibi, Shiji’nin tutarlı ve ikna edici bir anlatı olması amaçlanmadı. Daha ziyade bilgiyi mümkün kılmak için üretilmiş ve bir araya getirilmiştir.

En azından başlangıçta, bu nedenle, antik Yunan ve Çin tarihlerinin ‘tarih’ yazımına iki uyumsuz yaklaşım sunduğu görünebilir: Antik Yunan tarihyazımında yazarlar, okuyucuyu güvenilirlikleri konusunda ikna ettiler ve çalışmalarını otoriter yapan da buydu; Sima Qian söz konusu olduğunda, metnin çeşitli kısımları birden fazla karşı-sesin konuşmasına izin verdiğinden, şeffaf bir yazar metin bağlantısı yoktur. Bununla birlikte, yazı yazısında ve onu izleyen Ren An’a yazdığı mektupta Sima Qian, yazarın niyetiyle bir bütün olarak metin arasında açık bir bağlantı kurar.

Herodot durumunda, güven büyük ölçüde yazarın itibarına bağlıdır (Herodot güvenilir bir tarihçi olduğunu iddia etmese bile); Shiji durumunda, yazılı materyalin değerine ve işi motive eden niyete güven duyulur.