Türkçe İngilizce Çeviri

Türkçe → İngilizce çeviri, yalnızca iki dil arasındaki “kelime–karşılık” eşlemesinden ibaret değildir; sözdizimi, kip ve zaman kullanımı, bağlam, kültürel çağrışımlar, retorik işlevler, hedef kitle beklentisi ve tür–biçim gibi çok katmanlı bir sistemin hassas yeniden kuruluşunu gerektirir. Türkçenin eklemeli yapısı, özne–yüklem esnekliği, bilgi odaklı cümle kurma alışkanlığı ve bağlamı çok defa cümlenin sonuna saklama eğilimi; İngilizcenin daha lineer ve erken bilgi açıklayan düzeniyle çarpıştığında, çevirmenden mimar gibi planlama bekler. “Çeviri kokusu” (translationese) çoğu kez işte bu mimari uyumsuzluktan doğar.

1) Türkçeden İngilizceye geçişin “mimarisi”: Lineer akışa uyum

Türkçede yüklemin sonda olması ve bilgiyi geciktirerek verme eğilimi, İngilizcede erken tema–rheme (topic–comment)düzenine uyarlanmalıdır.
Uygulama:

• Türkçe uzun cümleyi iki–üç kısa İngilizce cümleye bölün.

• Esas mesajı ilk cümleye yaklaştırın.

• Vurgu unsurunu İngilizcede konum/kelime seçimi ile verin (fronting yerine net fiiller).

Örnek:
TR: “Bu çalışmada, X değişkeninin Y üzerindeki etkisini, Z kontrol edilerek, karma yöntemle inceledik.”
EN: “This study examines the effect of X on Y using a mixed-methods design, while controlling for Z.”

2) Kip–zaman ve etken/edilgen denge: İngilizce ritmi

Türkçedeki kip bolluğu İngilizcede zaman ve modal sistemine dağılır. Akademik–teknik metinlerde edilgen (was conducted, were analyzed) sık kullanılırken; pazarlamada etken (We build, We help) tercih edilir.
İpucu: Metnin türüne göre “voice” haritası çıkarın:

• Yöntem/bulgular: Passive ağırlıklı.

• Tartışma/sonuç: Etken–edilgen dengesi, hedging ile.

• Pazarlama/UI: Etken, kısa cümle.

3) “Çeviri kokusu”nu azaltmak: Kalıp ve kolokasyon düşünmek

“Make a research” gibi hatalar, kolokasyon bilgisinin eksikliğidir. İngilizcede conduct/carry out research, draw a conclusion, raise awareness, provide evidence kalıp–kollokasyon ağlarının parçalarıdır.
Uygulama: Sık alanlarınız için kolokasyon defteri tutun; TB (terim tabanı) notlarına “doğal kalıp” ekleyin.

4) Terim yönetimi: TB (Terim Tabanı) + Karar günlüğü

Türkçe–İngilizce karşılıklar sabitlenmedikçe tutarlılık kaybolur.

• TB’ye yazın: “rastgele kontrollü deney → randomized controlled trial (RCT)”, “güven aralığı → confidence interval (CI)”, “etki büyüklüğü → effect size”.

• Karar günlüğü: Tartışmalı terimler için gerekçe + örnek cümle.
  Kazanım: Çok yazarlı projelerde tek ses ve hız.

5) YZ + insan post-editing hibriti: Nerede hız, nerede itina?

YZ, anlam iskeletini hızlı kurar; ancak yöntem–bulgular, hukuki maddeler, güvenlik uyarıları ve resmî evrakta tam post-editing gereklidir.
Akış: YZ taslak → TB/TM (çeviri belleği) hizalaması → insan post-editing (dil + alan) → QA → teslim.
Örnek risk: “significant”ın “önemli” yerine “anlamlı” olması zorunludur.

6) Akademik metinlerde retorik: Hedging ve atıf dili

Türkçede kesinlik dozu yüksek yazılmış cümle İngilizcede ihtiyatlı (may, might, could, appears to) bir tona evrilmelidir.
Uygulama:

• Güçlü iddialara atıf ve kanıt ekleyin.

• “Suggests/indicates/provides evidence” gibi fiilleri aktif kullanın.

• Özet–Giriş–Yöntem–Bulgular–Tartışma iskeletinde retorik işlev gözetin.

7) Teknik metinlerde güvenlik dilini standartlaştırmak

DANGER/WARNING/CAUTION/NOTICE etiketleri, risk sınıfıdır. Ayrıca birim–sembol (Nm, °C, psi) çevrilmez/bozulmaz.
Uygulama:

• Uyarı fiilleri için şablon: “Do not disassemble.” → “Sökmeyin.” / EN çeviride: “Do not disassemble.” (TR kaynak → EN hedef farklı senaryoda tersine).

• TB’de “lockout/tagout (LOTO) → enerji kesme/etiketleme” gibi sabitler.

8) Resmî yazışma ve evrak: İsim–tarih–numara kutsaldır

Pasaport, diploma, transkript çevirilerinde özel adlar, tarih biçimleri ve numaralar hatasız olmalıdır. İngilizcede tarih formatı genelde Month Day, Year (ya da ISO).
Kontrol listesi:

• İsim diakritikleri (Ç, Ş, Ğ, İ) transliterasyon notu,

• Tarih biçimi birliği (Sept 5, 2025 / 5 September 2025),

• Belge numaralarının bire bir aktarımı.

9) Pazarlama ve UX mikro kopya: Ton + karakter sınırı

“Türkçe uzun anlatır, İngilizce kısa vurur.” UI butonlarında kısa, eylem odaklı fiiller: “Get started”, “Try again”, “Save”.
Uygulama:

• Türkçeden İngilizceye: “Hemen Başlayın” → “Get started”, “Yeniden Dene” → “Try again”.

• Karakter sınırı için alternatif listesi üretin; A/B test diline hazır tutun.

10) Dosya türleri ve yer tutucular: XLIFF/JSON/IDML/LaTeX/DOCX

İngilizce hedefte placeholder kırmak, ürünün çökmesine yol açabilir: %s, {count}, <code>.
Uygulama:

• XLIFF/JSON’da anahtarları koruyun.

• LaTeX’te denklemleri çevirmeyin; metinde anlatımı güçlendirin.

• IDML’de ikonografi–uyarı çerçevesi uyumunu DTP ile kapatın.

11) Cümle mimarisi: “of/of/of” zincirini kesmek

Türkçeden birebir aktarım “a study of the effects of X on the Y of Z” gibi ağır zincirler doğurur.
Düzeltme:

• “This study examines how X affects Y in Z.”

• İsim tamlamalarını fiilleştirerek akışı hızlandırın.

12) Bağlaç ekonomisi ve ritim

Türkçe “ancak/ayrıca/dolayısıyla” döngülerini İngilizcede akıcı ama ölçülü kullanın: however, moreover, therefore. Aynı paragrafta however tekrarı ritmi bozar.
İpucu: Eşdeğer bağlaçları dönüşümlü kullanın (however/nevertheless; moreover/in addition).

13) Eşdeğer etki: Kültürlerarası aktarım

Türkçedeki deyim/metafor İngilizcede çoğu kez benzer etki ile çevrilir, kelime kelime değil.
Örnek: “Taşın altına elini koymak” → “to take responsibility / to step up” (bağlama göre “to shoulder the burden”).
Uygulama: “Sözlük” karşılıklarını değil, etkiyi taşıyın.

14) Başlık–özet–anahtar kelime mimarisi (akademik/rapor/SEO)

Başlık bilgilendirici ve ekonomik, özet amacı–yöntemi–bulguyu net söylemeli. Anahtar kelimeler literatür dizinleriyle hizalı olmalı (MeSH, ERIC vb.).
Pratik: Başlığı “Title Case” ya da dergi kuralına göre “Sentence case” yapın; ilk cümlede amaç açık olsun.

15) QA (Quality Assurance): Otomatik + insan denetimi

• Sayı–biçim: 1.5 vs 1,5; 12,000 vs 12.000 (EN’de virgül binlik ayırıcı).

• Birim–sembol: °C, Nm, psi çevrilmez/bozulmaz.

• Tutarlılık: TB’ye aykırı terimler.

• İmla–boşluk–yer tutucu: Boşluk ve noktalama ekonomisi.
  Ritüel: Teslim öncesi QA raporu şart.

16) Revizyon yönetimi ve sürüm izlenebilirliği

v1-draft, v2-review, v3-final standardı; değişiklik takibi, karar günlüğü, yorum geçmişi. Hakem veya müşteri dönüşlerinde satır–paragraf referansı zaman kazandırır.

17) Öğrenciler ve KOBİ’ler için pratik bütçe modeli

• Öğrenci (TR→EN tez özeti): Giriş/Literatür YZ + iyi post-edit; Yöntem/Bulgular tam insan çeviri; anahtar kelimeler dizinlere göre.

• KOBİ (web + UI): Marka sözlüğü (TB), kısa fiiller, A/B alternatifleri; XLIFF/JSON akışı ve uzunluk denetimi.

18) Örnek vaka A: “Significant difference”

Durum: YZ “önemli fark” üretti.
Çözüm: anlamlı fark. TB’ye sabitleyin; metin boyunca düzeltmeleri otomatik yaymak için TM kullanın.

19) Örnek vaka B: “Carry out / make up / break down”

Durum: Phrasal verb bağlam şaşırttı.
Çözüm: “carry out the procedure” → “prosedürü uygulamak”; “make up” → “oluşturmak/uydurmak/barışmak” bağlama göre; “break down” → “bozulmak/ayrıştırmak”. Kaynak örnek cümlelerle bağlamı doğrulayın.

20) Örnek vaka C: UI yerelleştirme—karakter sınırı

Durum: “Ayarları Kaydet” İngilizcede butona sığmıyor.
Çözüm: “Save settings” yerine “Save”; yardım metninde cümle ile detay. Uzunluk uyarılarını QA’da aktif kullanın.

21) Yazım çeşitleri ve standart: US/UK uyumu

Metnin başı behaviour, sonu behavior olmasın. Projenin başında US/UK çizgisini seçin; TB/TM ve stil notlarına işleyin.
Kurumsal: Stil kılavuzunda örnekler + yasaklı kelimeler listesi tutun.

22) İmla ve noktalama: Oxford comma ve tırnaklar

Kurumsal/akademik tercihe göre Oxford comma (a, b, and c) kullanımı sabitlenmeli. Tırnak işaretlerinde US (“…”) ve UK (‘…’) farkları, alıntı içinde alıntı kuralları belirlenmelidir.

23) Sesli okuma ve nefes payı

Son turu sesli okuyun. Türkçeden taşan ritim hataları, İngilizcede nefes verirken anlaşılır. Gereksiz bağlaçlar ve isim zincirleri bu turda kolay görünür.

24) Sürdürülebilirlik: TB/TM mirası

Her projeyle TB/TM büyütmek, sonraki projelerde hız ve tutarlılığı katlar. TMX/TBX dışa aktarım ve yedekleme, platform değişse bile bilgiyi sizinle tutar.

25) Fiyat–zaman–kalite üçgeni

• Hız + kalite: Çift göz (çevirmen + editör) ve QA maliyet katar ama revizyonları azaltır.

• Hız + düşük maliyet: Kapsamı bilgilendirme seviyesinde tutun.

• Kalite + düşük maliyet: Takvimi esnetin; fazladan revizyon turu planlayın.
  İlke: Yüksek riskli metinde kalite birincildir.

26) Sık yapılan hatalar ve kaçınma yolları

• Kelime kelime çeviri (özellikle phrasal verb/deyim),

• Significant → önemli (doğru: anlamlı),

• Birim–sembol çevirmek/bozmak (Nm → N/m),

• Yer tutucu kırmak (%s, {count}),

• US/UK karışıklığı,

• QA’sız teslim.
  Çözüm: TB/TM + tam post-editing + QA + stil/biçim kontrol.

Sonuç

Türkçe İngilizce çeviri, dillerarası “sözcük aktarımı” değil; söylem ve amaç aktarımıdır. Başarı;

1. Mimari uyum (Türkçenin geciktirici ritmini İngilizcenin lineer akışına dönüştürmek),

2. Kip–zaman ve voice yönetimi (türe göre etken/edilgen stratejisi),

3. Kollokasyon ve kalıp bilinci (doğal İngilizce),

4. Terim yönetimi (TB) + karar günlüğü ve TM ile tutarlılık,

5. YZ hızını insanın post-editing doğruluğuyla birleştirmek,

6. QA standardı (sayı–biçim, birim–sembol, yer tutucu, imla–tutarlılık),

7. Dosya türleri ve yer tutucu disiplinine uymak,

8. US/UK yazım standardını en başta sabitlemek,

9. Sesli okuma ve revizyon yönetimiyle ritmi cilalamak,

10. TB/TM sermayesini kurum varlığına dönüştürmek, adımlarıyla gelir.
    Pratik reçete: Cümleyi parçalayın, mesajı öne alın, kalıp–kolokasyonla doğal akışı kurun; terimleri TB’ye sabitleyin; YZ’yi yalnızca taslak hızlandırıcı yapın; teslim öncesi QA raporu ve stil kontrolüyle kapanış yapın. Böylece Türkçe → İngilizce çeviri, “anlaşılır” olmanın ötesine geçer; ikna gücü yüksek, revizyonu az ve kabul olasılığı yüksek metinlere dönüşür. Kısa sözle: doğru süreç + doğru insan + doğru araç, çeviriyi şansa bırakmayan tek yoldur.

Çeviri Yaptırma, dil ve çeviri dünyasına dair en güncel ve ilgi çekici içerikleri sunan bir kaynaktır. Bu platform, dilin gücünü ve çeviri sanatının derinliklerini keşfetmeyi seven herkes için eşsiz bir kaynak olarak tasarlanmıştır. Bizler, dilin iletişimdeki rolünü ve çevirinin kültürel bağlamdaki önemini her yönüyle ele alıyoruz. Sitemizde, çeviri türleri, terminoloji, lokalizasyon stratejileri, çeviri teknolojileri, çevirmenlik kariyeri ve daha birçok konuda ayrıntılı yazılar bulabilirsiniz. Her bir konuyu, okuyucularımıza en derinlemesine bilgilerle sunmaya özen gösteriyoruz. Farklı çeviri yöntemlerini, dilin farklı alanlardaki kullanımını ve çevirmenlerin karşılaştığı zorlukları en ince detaylarıyla ele alarak, bu alanda daha fazla bilgi edinmek isteyen herkes için kapsamlı bir rehber oluşturuyoruz. Ayrıca, dilin kültürel zenginliği ve farklılıklarının altını çiziyor, bu farklılıkların dil çevirisi üzerindeki etkilerini inceliyoruz. Böylece, yalnızca dilin yapısını değil, aynı zamanda kültürel bağlamdaki değişimleri de anlamaya çalışıyoruz.

Çeviri Yaptırma, dilin büyüsüne kapılmış olan herkes için bir yolculuk ve öğrenme platformu olarak tasarlanmıştır. Her gün farklı dillerdeki metinlerin incelenmesi, çevrilmesi ve bu süreçte yaşanan deneyimlerin paylaşılması, dil öğrenicilerinin ve çevirmenlerin gelişimine katkıda bulunmaktadır. Sitemizi düzenli olarak takip ederek, dil çeşitliliği, kültürel zenginlik ve çeviri hizmetleri hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz. Çevirinin hem teknik hem de sanatsal yönlerini ele alırken, aynı zamanda çeviri sektöründeki en son yenilikleri ve gelişmeleri de gündeme getiriyoruz. Eğer dilin gücü ve çeviri dünyası sizi de cezbetmişse, bu blog sizin için vazgeçilmez bir kaynaktır. Her bir yazımızda, okuyucularımıza yeni bir bakış açısı kazandırmak ve dilin evrenselliğine dair farkındalık yaratmak amacıyla titizlikle araştırmalar yapıyoruz.

Dilin büyüsünü ve çeviri dünyasının sınırsız olanaklarını keşfetmeye hazır mısınız? Çeviri Yaptırma Blogu, bu büyülü yolculuğa çıkmak isteyen herkes için doğru adres. Bu blog, sadece bir çeviri rehberi değil, aynı zamanda dilin zengin tarihini, evrimini ve kültürlerarası köprüler kurmadaki rolünü keşfeden bir platformdur. Dil yolculuğuna bizimle katılın ve bilgiye aç bir zihinle, dünya çapında birçok dili bir araya getiren bu ilginç serüvene atılın. Çevirinin derinliklerine indikçe, her dilin kendine özgü bir hikayesi olduğunu ve bu hikayelerin çeviri aracılığıyla ne kadar farklı anlamlar kazandığını keşfedeceksiniz. Çeviri Yaptırma Blogu, dilin evrenselliğine ve çevirinin gücüne dair sizi bir adım daha ileriye taşımak için burada!

İçerik * Üreticisi

Biyografinin Tamamını Gör